Cascade kuralı nedir?

Cascade kuralı nedir? Resmi veya hukuki bir bağlayıcılığı var mıdır?

Cascade kuralı nedir?, kademelendirilmiş vize politikasıdır. Yani, başvuru sahibinin geçmiş vize kullanımlarının kurallara uygun şekilde olması halinde sonraki vize başvurularının kademeli olarak daha uzun süreli ve çok girişli olmasını sağlamasıdır.

Avrupa Komisyonu’nun (15 Temmuz 2025 tarihinde almış olduğu karardan önce) tüzüğünde yer alan vize rejiminin (visa code) daha çok tavsiye diyebileceğimiz ama garantisi olmayan esnek bir uygulamasıydı, yani bir garantisi veya mecburiyeti yoktu ancak aşağıdaki kaynakça’da görüleceği üzere artık resmi ve hukuki bir zemine oturmuş, tam anlamıyla bir kural haline gelerek Schengen bölgesine üye ülkeler için bağlayıcı bir niteliğe kavuşmuştur.

Amacı ve işlevi nedir?

Bu kararın alınmasında önceki vizelerini yasalara uygun şekilde kullanan Türk vatandaşlarının sayısının artması ve bu grubun, Schengen vizesine ilk kez başvuracak olanların aksine göç ve güvenlik riski oluşturma riskinin düşüklüğü dikkate alınmıştır. Tabii bunun yanında konsoloslukların kapasitelerini zorlayan ve her geçen gün giderek artan vize başvurularının da mutlaka etkisi olmuştur.

İzlanda, Norveç ve İsviçre gibi Avrupa Birliği üyesi olmayıp Schengen bölgesinde olan ülkeler de Schengen müktesebatı sebebiyle bu karara uymakla yükümlüdür.

Zaman içerisinde ülke konsolosluklarının ve büyükelçiliklerinin bu kurala ne denli riayet edeceği görülecektir. Yine de bu sürecin; ilgili ülkenin, Türkiye’nin ve Dünya’nın içinde bulunduğu konjonktüre göre nasıl işleyeceği de ayrı bir merak konusudur.

Bu karar, ağır vasıta araç (tır, kamyon, vb.) şoförleri dışındaki tüm C tipi (kısa süreli) vize başvurularında uygulanacaktır.

Uygulama şekli nasıldır?

Cascade kuralı, şu şekilde işleyecektir:

Mevcut vizenin geçerlilik süresinin, mevcut pasaportun geçerlilik süresini aşmadığı sürece aşağıdaki geçerlilik süreleri için çok girişli vize verilecektir.

(A) Daha önce yasalara uygun şekilde kullanılmış bir vizenin bitiş tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde başvuru yapılmış olması şartıyla, 6 ay

(B) 6 ay geçerli olan ve kullanılmış bir vizenin bitiş tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde başvuru yapılmış olması şartıyla, 1 yıl

(C) 1 yıl geçerli olan ve kullanılmış bir vizenin bitiş tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde başvuru yapılmış olması şartıyla, 3 yıl

(D) 3 yıl geçerli olan ve kullanılmış bir vizenin bitiş tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde başvuru yapılmış olması şartıyla, 5 yıl

Not: Burada en fazla dikkat edilmesi gereken iki (2) husus bulunuyor.

Birincisi, vize başvurusu yapılacak pasaportun geçerlilik süresidir. Yani, pasaportunuzun geçerlilik süresinin uzun olması lehinizedir. Dolayısıyla, uzun yıllara dayanan seyahat planlarınız olacaksa 6 ay veya 1-2 yıllık süresi olan pasaportlarınız yetersiz kalacaktır.

İkincisi, tarafınıza verilen vizelerin kullanılmış olmasıdır. Yani, kullanmadığınız bir vizenin gelecekteki başvurularınızda size bir faydası olmayacaktır.

Konuyla ilgili olarak resmi kaynakça aşağıda listelenmiştir.

https://home-affairs.ec.europa.eu/document/download/7a34579c-120f-4801-b6cb-77a8603c4f9a_en