Giriş
Özellikle pandemi döneminden sonra talep patlamasının yaşandığı Schengen vizesi randevuları ile ilgili olarak “randevu bulamıyorum”, “randevular satılıyor”, “acenteler alıyor”, “ekranı yenilemekten gözüm kör oldu”, vb. şekilde şikayet etmeyen veya duymayan yoktur.
Peki bu sorunun kaynağı nedir?
Vize taleplerindeki artış ve konsoloslukların kapasitelerinin artık bu ihtiyaca cevap veremiyor oluşu temel sebeptir. Dolayısıyla bunun getirdiği sorunlar, durumu içinden çıkılamaz bir hale getiriyor. Bu, aslında İktisat’ın da temel ilkesi olan arz/talep ilişkisini akla getiriyor. Zira; talebin, arzdan yüksek olduğu her durumda ürün, mal veya hizmet türü her ne olursa olsun fiyat her zaman yükselir. Dolayısıyla bu kadar yüksek talebin olduğu bir ortamda randevu bulunamıyor olmasını, sadece birilerinin randevu satmasıyla anlamaya çalışmak aslında sorunun çözümünü de güçleştiriyor.
Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere talepte ne denli bir artış olduğu açıktır. Ayrıca, unutulmaması gereken bir diğer etken ise konsoloslukların bu kadar yoğun talebe karşılık verebilecek sistem, personel ve çalışma alanına sahip olup olmadığıdır. Zira, yalnızca turistik vize başvurularında değil diğer vize başvuru türlerinde de oldukça yoğun bir talep bulunmaktadır.
Grafik Kaynak: SchengenVisaInfo, https://schengenvisainfo.com/statistics/turkiye
Başvuru sahipleri açısından ise özellikle gurbetçi vatandaşlarımızın yoğun olduğu Almanya, Avusturya, Fransa, Hollanda ve Belçika gibi ülkeler ile İtalya, İspanya ve Yunanistan gibi sadece Türkiye değil dünyanın bir çok yerinden turist çekebilme kapasitesine sahip ülkelerin öncelikli tercih olması da yadsınamaz bir gerçektir.
Alternatifler ve sonuç
Schengen bölgesindeki Estonya, Letonya ve Litvanya gibi Baltık ülkeleri ile her ne kadar mevsim şartları, pahalılık, uzaklık ve vize başvurularındaki ret oranının çok yüksek olduğu yanılgısı olan Kuzey ülkeleri, en azından randevu bulabilme açısından hâlâ iyi bir alternatif olarak duruyor. Ülkemize coğrafi olarak daha yakın olan Bulgaristan, Romanya ile Hırvatistan’ın da Schengen bölgesine girmesi ile birlikte alternatifler de arttı.
Almanya, 2024 yılında bu sorunu en azından daha adil ve iyi yönetilir bir seviyeye getirebilmek için randevulu sisteme geçti ancak yine de başvuru sahiplerini memnun etmiş değil gibi görünüyor. Hollanda’da buna benzer bir şekilde yeni yöntem uyguluyor.
Anlaşılan o ki, kısa vadede ancak geçici çözümler ile sonuç alınabilecek ve ancak uzun vadede belgelerin internet üzerinden yüklenebildiği dijital bir sistem çok daha verimli olabilecektir.
